2015 Nobel Edebiyat Ödülü, Svetlana Aleksiyeviç’e verildi


İsveç Kraliyet Bilim Akademisi tarafından verilen Nobel Edebiyat Ödülü'nün bu yılki sahibi, 67 yaşındaki Belaruslu Yazar ve Araştırmacı Gazeteci Svetlana Aleksiyeviç oldu.

Akademi, düzenlediği basın toplantısında, 67 yaşındaki Aleksiyeviç'in "Çağımızın acıları ve cesaretini anıtlaştıran çok sesli eserleriyle" Nobel Edebiyat Ödülü'ne layık görüldüğünü açıkladı.
1962 Stanislav doğumlu edebiyatçı, Çernobil faciası ile ilgili tanıklık yaptığı Çernobil'den Sesler kitabı ile başarı kazanmış, esas olarak Sovyetler Birliği'nin Afganistan'a müdahalesi boyunca yaptığı röportajlar ve gazetecilik faaliyeti ile ünlü olmuṣtu.

Aleksiyeviç, 1993 yılında Ölümle Büyülenmiş isimli romanında ise Sovyetler Birliği'nin yıkılışı nedeniyle "yeni düzena" ayak uyduramayıp intiharı seçen kişileri anlatmıştı.

2000 yılında, gördüğü baskılar nedeniyle ülkeyi terk eden ve 2011 yılında Belarus'a geri dönen yazarın 1985 yılında 2. Dünya Savaşı üzerine yazdığı ve 2 milyon satan Savaşın Kadınca Olmayan Yüzü isimli romanı, “Nazi İṣgalinde Sovyet Kadınları” baṣlığıyla Serpil Güvenç ve Hilal Ünlü çevirisiyle Evrensel Basım Yayın tarafından Türkçeye kazandırılmıṣtı.

NAZİ İṢGALİNDE SOVYET KADINLARI

Yazar, Sovyetler Birliği'nde Nazilere karṣı yurt savunmasına katılan kadınların tanıklıklarını anlatan Nazi İṣgalinde Sovyet Kadınları kitabında  tek baṣına Komsomol örgütünün 200 bini komsomol üyesi olmak üzere toplam 500  bin kadın asker gönderdiğini anlatıyor.

Evrensel Basım Yayın'ca ikinci baskısı yapılan kitaba yazdığı giriṣte Ales Adamoviç ṣunları söylüyor: “Savaṣın yüzü kadına yabancıydı. Ama bu savaṣta, hiç birṣey kendisini, analarımızın yüzü kadar etkili, keskin ve dehṣetli bir biçimde belleklerimize yerleṣtirmeyi baṣaramadı.”

Aleksiyeviç´in yüzlerce kadınla yaptığı ropörtajlar sonucu ortaya çıkan bu çalıṣması dört yıl sürmüṣ. “İnsanların bellek ve acılarının yanmıṣ ve kavrulmuṣ yollarında dör yıldır yol almaktayım. Sağlık görevlisi, telsizci, mühendis, pilot, atıcı, topçu, uçaksavar topçusu, politik iṣçi, tankçı, süvari, paraṣütçü, denizci, trafikçi, ṣoför, çamaṣırcı ve temizlik birimlerinde nefer, aṣçı, fırıncı, yeraltı savasçısı ve partizan olarak cephede savaṣan yüzlerce kadının anlatımlarını kaydettim.."

“Kadın yaṣam verir, yaṣamı korur. Bu nedenle de “kadın” ve “yaṣam” sözcükleri eṣ anlamlı sözcüklerdir,” diyen yazar için bu tanıklıkları dinlemek ve bu kadınların yurtlarını savunmak uğruna yaṣadıklarını kayda almak kolay olmamıṣ: "Benim kendi “savaṣım” da dört yıl sürdü. Duyduklarımdan alt üst oluyordum. Gerçeği söylemek gerekirse artık dayanamayacağımı hissediyordum. Herṣeyi unutmak istiyordum. Ama artık geri dönüṣü olmayan bir yola girmiṣtim...Uzun zaman kitabımda “hissediyorum”, “altüst oluyorum” ve “endiṣeleniyorum” gibi ifadeleri kullanmaya hakkım olmadığı kuṣkusu yaṣadım. Onların duyguları ve acıları yanında benimkiler neydi ki?"

259 YAZAR ARASINDAN SEÇİLDİ

İsveç Kraliyet Akademisi her yıl olduğu gibi bu yıl içerisinde de dünyanın değişik ülkelerindeki yayınevlerine, edebiyat derneklerine ve üniversitelere ödül için aday olmasını istedikleri yazarları sormuştu. Bu yıl toplamda 259 farklı yazarın adı ödül için tavsiye edildi. Söz konusu yazarlar ilk eleme sonrasında önce 198’e daha sonra ise 5 kişiye kadar düşürüldü. Söz konusu 5 kişinin kim olduğu bilinmiyordu. Nobel Edebiyat Ödülü, önceden tahmin edilmesi en zor ödüllerden biri olarak biliniyor.

Nobel Ödüllerini kazanan isimler ödüllerini Alfred Nobel’in ölüm yıl dönümü olan 10 Aralık günü teslim alacaklar.

Yorumlar

Popüler Yayınlar